Kastracja i sterylizacja kotów

Kastracja i sterylizacja to nieodwracalny, najczęściej wykonywany zabieg u kotów. Daje wiele korzyści nie tylko dla kocura i kotki, ale także dla samego opiekuna. Chcesz wiedzieć, ile wynosi koszt kastracji kota, kiedy kastrować kotkę oraz jak wygląda kastracja kota? Przeczytaj.

Dlaczego należy kastrować koty?

• zachowany dobrostan
  Niezaspokojony popęd płciowy jest przyczyną ogromnego stresu zarówno u kocurów, jak i u kotek, co negatywnie wpływa na ogólne samopoczucie zwierząt. Kastrując zwierzęta, pozbawia się je popędu płciowego, co pozytywnie wpływa na ich dobrostan.

• przeciwdziałanie bezdomności
  Rozmnażanie kotów powinno mieć miejsce wyłącznie w przypadku rasowych kotów w zarejestrowanych w związkach felinologicznych hodowlach.
   
• brak problemu znaczenia moczem
  Dotyczy on kocurów, które instynktownie znaczą teren. Intensywny zapach moczu jest bardzo trudny do usunięcia w mieszkaniu. Kastracja kocura w młodym wieku zazwyczaj rozwiązuje ten problem.

• zapobieganie chorobom narządów rozrodczych
  Po kastracji kocury nie cierpią na schorzenia jąder, a kotki nie cierpią na choroby jajników i macicy. Kastracja zmniejsza też prawdopodobieństwo zachorowania na raka sutka u samic.

• trwała bezpłodność
  Kastracja to zabieg nieodwracalny, który raz na zawsze pozbawia kotkę lub kocura płodności. Nie ma potrzeby podawania kotu później środków hormonalnych w tabletkach czy zastrzykach. To duże ułatwienie także dla opiekuna.

• dłuższe życie
  Kocury nie znikają na wiele dni w pogoni za samicą, trzymają się bliżej domu, nie wdają się w bójki i są mniej narażone na wypadki komunikacyjne. Zwierzęta nie cierpią też na choroby narządów płciowych, które nierzadko stanowią zagrożenie dla ich życia. Statystycznie wykastrowane koty żyją dłużej.

Kastracja a sterylizacja – na czym polega różnica?

Pojęcia kastracji i sterylizacji często używane są zamiennie, ale nie jest to do końca poprawne. Przyjęło się, że mówi się o kastracji kocurów i sterylizacji kotek, ale okazuje się, że to też nie jest prawidłowe.

Kastracja oznacza usunięcie narządów płciowych (jąder u samców, jajników z macicą lub rzadziej samych jajników u samic). Sterylizacja polega natomiast jedynie na przecięciu lub podwiązaniu nasieniowodów u kocurów i jajowodów u kotek. Podczas sterylizacji niczego się nie usuwa, w przeciwieństwie do kastracji. Kastracja jest zabiegiem nieodwracalnym. Zwierzę po usunięciu jajników lub jąder jest trwale bezpłodne.

W weterynarii sterylizacja także jest nieodwracalna i oznacza trwałą bezpłodność. U ludzi, w niektórych przypadkach, można przywrócić płodność – np. u mężczyzn po wazektomii.

Opiekun, decydując się na antykoncepcję chirurgiczną u swojego czworonoga, musi być świadomy, że to decyzja na stałe pozbawiająca zwierzęta zdolności do rozmnażania się. Kastracja (sterylizacja) to doskonałe narzędzie, które zmniejsza problem bezdomności zwierząt. Pamiętaj, że tylko rasowe zwierzęta w zarejestrowanych hodowlach powinny być rozmnażane.

Wycięcie jąder lub jajników podczas kastracji powoduje spadek hormonów płciowych, które odpowiadają między innymi za popęd płciowy. Oznacza to, że koty po kastracji nie wykazują typowych zachowań związanych z rozmnażaniem się. Kocury przestają walczyć między sobą, nie włóczą się po nocach i nie uganiają się za kotkami. Kotki natomiast nie mają już rui.

Sterylizacja, czyli nieodwracalne podwiązanie jajników lub nasieniowodów, jest niewystarczająca, ponieważ nie zawsze eliminuje zachowania typowe dla popędu płciowego. Pamiętaj, że niezaspokojony popęd płciowy u kota może być przyczyną dużego stresu. Dlatego, w trosce o jego dobrostan, należy kastrować wszystkie zwierzęta nieprzeznaczone do rozrodu.
 

Jak przygotować kota do kastracji?

Zanim przyniesiesz kota do lekarza na kastrację, należy umówić się na wizytę przedoperacyjną w przychodni weterynaryjnej. Specjalista zbada klinicznie kota, zbada też jego krew po kątem morfologicznym i biochemicznym oraz ewentualnie zleci dodatkowe testy. To wszystko ma na celu zakwalifikowanie kota do operacji w znieczuleniu.

Kastrację można przeprowadzać tylko u zdrowych zwierząt, ponieważ w razie choroby, środki znieczulające i utrata nawet niewielkiej ilości krwi, mogą zagrażać życiu lub zdrowiu kota. Oprócz tego lekarz sprawdzi, czy kotka nie jest w trakcie rui  – to bezwzględne przeciwwskazanie do operacji.

8-12 godzin przed operacją kot nie może jeść. Wodę należy ograniczać i podawać tylko niewielkie ilości w ciągu 2 godzin przed planowanym zabiegiem.
Nie musisz golić kociej sierści, ani kąpać pupila w domu specjalnie przed zabiegiem. Przygotowaniem zwierzęcia do operacji zajmują się wykwalifikowani technicy lub lekarze weterynarii na miejscu, tuż przed rozpoczęciem kastracji, dlatego o nic nie musisz się martwić.
 

Kastracja kocura – przebieg:

Kocura należy przynieść do przychodni weterynaryjnej w transporterze o umówionej godzinie. Są to najczęściej godziny poranne. Kot jest raz jeszcze badany przez lekarza weterynarii, który sprawdzi jego stan ogólny. Opiekun musi podpisać zgodę na zabieg oraz znieczulenie, a potem zostawia kota w placówce weterynaryjnej.

Zanim lekarz weterynarii wykona zabieg, znieczula kotka, zakłada mu wenflon i podłącza kroplówkę. Następnie personel przychodni usuwa sierść w okolicy jąder i przygotowuje pole do zabiegu. Podczas operacji, kotek nic nie czuje. Nad jego funkcjami życiowymi czuwa anestezjolog. Cały zabieg usunięcia jąder zazwyczaj trwa tylko kilka minut.

Po wszystkim specjalista stosuje specjalny preparat antyseptyczny w miejscu rany pooperacyjnej. Na pierwszy rzut oka, możesz nie poznać, czy kot został wykastrowany, gdy zajrzysz pod jego ogon. W miejscu jąder pozostaje nadmiar skóry, który może dawać wrażenie, że kot wciąż jest płodny.

Kocur po zabiegu wybudza się w sali pooperacyjnej pod okiem personelu. Lekarz weterynarii podaje zwierzęciu leki przeciwbólowe. Po wybudzeniu kotek jest gotowy do odbioru przez opiekuna.
 

Kastracja kotki – przebieg:

Kotka, podobnie jak kocur, powinna zostać przywieziona do przychodni weterynaryjnej w transporterze o umówionej godzinie. Opiekun musi podpisać zgodę na operację i znieczulenie.

Lekarz weterynarii, po zbadaniu klinicznym kotki i jej zważeniu, znieczula ją i przygotowuje do operacji. Kotka (przeważnie) musi otrzymywać przez cały czas trwania zabiegu płyny, dlatego musi mieć założony wenflon.

Kastracja kotki to operacja podczas której lekarz usuwa jajniki i macicę. Trwa to dłużej niż kastracja kocura. Kotka może mieć ranę pooperacyjną z boku lub na brzuchu- w zależności od metody operacyjnej stosowanej przez lekarza.

Część lekarzy weterynarii zakłada kotce od razu po zabiegu ubranko pooperacyjne, które stanowi barierę mechaniczną dla kotki, która może nadmiernie interesować się raną i utrudniać jej gojenie poprzez wylizywanie.

Kotka po operacji pozostaje w lecznicy aż do pełnego wybudzenia. . Gdy samica dojdzie do siebie i otrzyma leki przeciwbólowe, może zostać odebrana z przychodni przez opiekuna.
 

Kastracja kocura – zalety i wady:

a) zalety kastracji kocura
Kot po kastracji już nigdy nie będzie zdolny do zapłodnienia samicy, z reguły nie będzie też przejawiał zachowań seksualnych i nie będzie czuł popędu płciowego. To pozytywnie wpływa na jego dobrostan.

Niekastrowane kocury znaczą teren moczem. Nie robią tego jednak złośliwie. To normalne zachowanie, związane z instynktem kota. Kastracja, przeprowadzona w młodym wieku, zazwyczaj eliminuje ten problem.

Wykastrowany kot nie będzie już najprawdopodobniej znikał na wiele dni, nie będzie też się wdawał w bójki z innymi kocurami z powodu walki o kotkę, co z punktu widzenia ochrony jego zdrowia, jest bardzo korzystne. Niewykastrowane kocury nierzadko wracają do domu z głębokimi, trudno gojącymi się ranami skóry. Kastracja ten problem rozwiązuje. Kot wciąż będzie zainteresowany światem, będzie wychodził na zewnątrz i polował, ale nie będzie się kierował  tak intensywnie popędem płciowym.

Kastracja wydłuża życie kotów. Po pierwsze, wykastrowany kot nie będzie już szukał kotek przez wiele dni, zacznie trzymać się bliżej domu, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko, że ulegnie wypadkowi komunikacyjnemu. Po drugie, nie będzie się wdawał w niebezpieczne bójki z innymi kocurami i po trzecie, nie będzie cierpiał na nowotwory i inne choroby jąder.

b) wady kastracji kocura
Zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym, co zawsze jest związane z pewnym ryzykiem. Niektóre koty mogą także cierpieć z powodu powikłań pozabiegowych. Zdarza się to na szczęście bardzo rzadko.
 

Kastracja kotki – zalety i wady:

a) zalety kastracji kotki
Kastracja zapewnia nieodwracalną bezpłodność. Oznacza to, że kotka już nigdy nie zajdzie w ciążę, nie będzie mieć rui, ale też nie będzie odczuwała popędu płciowego. Nie będzie również cierpiała z powodu stresu, który nasila się, gdy jej popęd płciowy nie zostaje zaspokojony.

Operacja daje też korzyści zdrowotne. Kastracja zapobiega rozwinięciu się chorób jajników i macicy oraz zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na raka sutka. Dzięki temu kastracja wydłuża życie kotek.

b) wady kastracji kotki
Jest przeprowadzana w pełnym znieczuleniu, a to zawsze jest związane z pewnym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Istnieje też ryzyko wystąpienia powikłań pooperacyjnych. Statystycznie tego rodzaju sytuacje na szczęście nie zdarzają się często.
 

Żywienie kota po kastracji

Gospodarka hormonalna u kotów po kastracji zupełnie się zmienia. Przyczyną tych zmian jest usunięcie jąder lub jajników podczas kastracji, które są aktywne hormonalnie. Metabolizm spowalnia, a apetyt wzrasta – sprzyja to odkładaniu się tłuszczu, dlatego należy dostosować żywienie kota do jego obniżonych potrzeb energetycznych.

Na opakowaniach gotowych karm suchych i mokrych znajduje się informacja z zalecaną dzienną dawką pokarmu dla kotów o średniej masie ciała (około 4 kg). Pod żadnym pozorem jej nie przekraczaj. Kot po kastracji powinien być karmiony 4-8 razy dziennie. Nie powinien mieć stałego dostępu do karmy w misce, ponieważ może mieć tendencje do zjadania zbyt dużej ilości pokarmu.

Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie karmy dla kotów po kastracji. To karma o obniżonej kaloryczności, dlatego zapobiega nadwadze i otyłości, a także z optymalnymi proporcjami minerałów w trosce o zdrowie dróg moczowych. Skonsultuj żywienie mruczka z zaprzyjaźnionym lekarzem weterynarii lub dietetykiem.

Przeczytaj też artykuł o żywieniu kotów.
 

Co warto wiedzieć o kastracji i sterylizacji?

Kastrację przeprowadza się w placówkach weterynaryjnych. Kota należy przynieść o umówionej godzinie w transporterze. Mruczek nie może jeść przez około 8 godzin przed planowanym zabiegiem.

Kota można odebrać po kilku godzinach, najczęściej po południu lub wieczorem tego samego dnia. Lekarz weterynarii przekaże Ci wszystkie instrukcje dotyczące opieki w najbliższych godzinach lub dniach oraz umówi Twojego zwierzaka na wizytę pooperacyjną, która ma miejsce zazwyczaj 2-3 dni po kastracji.

W mieszkaniu przygotuj kotu ciepły, odosobniony i cichy kącik, w którym będzie mógł odpocząć. Część kotów może nie być głodna w dniu zabiegu, co jest normalne, za to inne mogą doskonale znieść znieczulenie i bardzo dobrze zareagować na leki przeciwbólowe, dlatego będą żywo zainteresowane zawartością miski. Obserwuj potrzeby mruczka i dostosuj się nich oraz do zaleceń lekarza weterynarii.

 

Kiedy powinniśmy poddać kota kastracji?

• kastracja kotki
  Kotka powinna zostać wykastrowana w wieku 6-12 miesięcy, minimum dwa tygodnie po pierwszej rui. Można też wykastrować młodszą kotkę jeszcze przed pierwszą rują. Wczesna kastracja (w 3-5 miesiącu życia), jest wskazana przede wszystkim u kotek wolnożyjących i dzikich, u których obserwacja objawów rui jest trudna lub nawet niemożliwa, dlatego w trosce o jej dobro, należy przeprowadzić operację jak najszybciej.
  
  Można też kastrować kotkę, która niedawno urodziła potomstwo. Teoretycznie, operację można przeprowadzić od razu, ale zaleca się poczekać kilka tygodni. Jest to szczególnie ważne, jeśli samica karmi potomstwo. Kastracja od razu po porodzie może wstrzymać laktację, co zagraża życiu kociąt. Oprócz tego, zabieg w pełnym znieczuleniu będzie dla kotki obciążeniem. Opieka nad kociętami od razu po wybudzeniu, będzie trudna lub nawet niemożliwa, dlatego najlepiej wyznaczyć datę kastracji około 5-8 tygodni po porodzie.
  
  W społeczeństwie wciąż istnieje mit, że należy kastrować kotkę, która przynajmniej raz urodziła kocięta. To nieprawda. Nie ma to absolutnie żadnego uzasadnienia medycznego. Można, a wręcz trzeba kastrować wszystkie kotki nieprzeznaczone do rozrodu jak najszybciej – po pierwszej rui lub jeszcze przed jej wystąpieniem.

• kastracja kocura
  Kocura powinno się kastrować, gdy ten skończy 6-7 miesięcy. Jeśli młodszy kot zaczyna znaczyć moczem mieszkanie, należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem weterynarii możliwość przeprowadzenia zabiegu we wcześniejszym terminie. Znaczenie moczem terenu jest jednym z zachowań związanych z popędem płciowym. Nie wolno dopuścić do tego, by kocur wyrobił w sobie nawyk znaczenia terenu, ponieważ wówczas nawet kastracja może nie dać gwarancji, że kot przestanie to robić.

Ile kosztuje kastracja (sterylizacja)?

Cena kastracji kota zależy od jego masy ciała, ilości użytych leków, narzędzi oraz rodzaju znieczulenia. Kastracja przeprowadzana w znieczuleniu wziewnym jest zawsze droższa niż ta, którą przeprowadza się w znieczuleniu infuzyjnym (dożylnym). Kastracja kotki trwa dłużej i jest bardziej wymagająca niż ten sam zabieg u samców. Dlatego kastracja kotki to koszt około 150-300 zł, natomiast kastracja kocura kosztuje około 100-150 zł.

Do tego należy doliczyć koszt wizyty pooperacyjnej (często zalecanej po kastracji kotek), która zazwyczaj wynosi 30-50 zł oraz koszt fartuszka pooperacyjnego dla kota (koszt 20-50 zł), jeśli lekarz weterynarii zaleci jego noszenie.

Dofinansowanie kastracji kotów

Wczesną wiosną wiele gmin i miast oferuje dofinansowania kastracji kotek i kocurów oraz wprowadza program bezpłatnych kastracji dla kotów wolnożyjących. Aby uzyskać więcej informacji na ten temat, należy skontaktować się z urzędem gminy.

To doskonałe rozwiązane, które przeciwdziała bezdomności zwierząt i kontroluje populację nie tylko kotów udomowionych, ale też tych, które doskonale sobie radzą na wolności (tzw. wolno bytujących).
 

Kastracja kotki a antykoncepcja hormonalna

Pewnym rozwiązaniem, które tymczasowo pozbawia kotkę płodności, jest antykoncepcja hormonalna. Lekarz weterynarii podaje kotce hormony w formie zastrzyku lub zaleca je podawać w formie tabletek, np. wraz z jedzeniem w misce.

Zastrzyk hormonalny dla kotki to rozwiązanie na około 3-5 miesięcy. Kosztuje około 30-50 zł i trzeba go regularnie powtarzać. Niedopilnowanie terminu kolejnego zastrzyku może skutkować tym, że kotka zajdzie w ciążę.

Tabletki hormonalne przepisuje lekarz weterynarii, ale musisz je podawać samodzielnie raz w tygodniu. Miesięczny koszt wynosi około 25-35 zł. To metoda dla tych kotek, które nie mają problemów ze zjadaniem pokarmu wraz z ukrytą tabletką.

Antykoncepcja hormonalna, z racji tego, że zapewnia jedynie tymczasowy efekt, nie jest dobrą metodą zapobiegania ciąży. Kotki, które długotrwale przyjmują hormony płciowe są bardziej narażone na choroby wątroby, ropne zapalenie macicy i raka sutka. Z tego powodu należy monitorować stan zdrowia kotki co kilka miesięcy – badać ją klinicznie i wykonywać dodatkowe testy. O wiele bezpieczniejszą i tańszą metodą pozbawienia kotek płodności, jest kastracja.