Opieka nad kotem – poradnik

Kot w domu – jak się nim opiekować?

Decyzja o adopcji lub kupieniu kota powinna być odpowiedzialna – dokładnie przemyślana i przedyskutowana ze wszystkimi domownikami. Warto sprawdzić, czy przypadkiem ktoś z rodziny nie ma alergii. Przed ostatecznym wyborem dobrze jest udać się kilka razy do znajomych, którzy mają kota lub zapisać się jako wolontariusz w schronisku czy fundacji dla bezdomnych zwierząt i pomagać pracownikom.

Przygotuj mieszkanie lub dom na przybycie nowego członka rodziny. Kotek powinien mieć miejsca, w których będzie mógł się bawić, a także spokojnie odpoczywać. Może to być kanapa, legowisko przy ciepłym kaloryferze lub zwykła, wysoko umieszczona półka. Koty często wolą odpoczywać w ciepłych i spokojnych miejscach na wysokości niż na podłodze.

Dowiedz się więcej w artykule: Kot w mieszkaniu czy wychodzący?

Udaj się do lekarza weterynarii w ciągu pierwszych dni, gdy kot do Ciebie trafi, a najlepiej od razu. Załóż mu książeczkę zdrowia (otrzymasz ją w przychodni weterynaryjnej), w której będą znajdowały się potwierdzenia wykonania szczepień ochronnych, odrobaczenia i profilaktyki przed pasożytami zewnętrznymi. Znajdziesz tam też datę kolejnego zalecenia szczepienia.

Poznaj indywidualne potrzeby kota i dostosuj się do nich. Jeśli Twój pupil łasi się i domaga się pieszczot, staraj się je zaspokajać. Przyzwyczaj go do tego, że spędzacie razem czas, na przykład wieczorem na kanapie. Poświęcaj mu swój czas i uwagę, ale nie rób niczego na siłę. Głaszcz go i baw się z nim, jeśli to lubi i tego potrzebuje. Na pewno podziękuje Ci głośnym mruczeniem i łaszeniem się do Ciebie.

Sprawdzaj również, czy kot ma wodę w misce i obserwuj, czy pije. Koty zazwyczaj piją zbyt mało, przez co są bardziej narażone na choroby dróg moczowych. Myj codziennie miski przed nałożeniem mu kolejnej porcji jedzenia, codziennie zmieniaj wodę w misce lub w fontannie dla kota i regularnie sprzątaj kuwetę. Częstość czyszczenia kuwety zależy od rodzaju żwirku. Używając żwirku zbrylającego powinniśmy usuwać  „grudkę” po każdej wizycie pupila w jego „toalecie”. Stosując żwirek niezbrylający, należy na bieżąco usuwać kał z kuwety i  całkowicie wymieniać podłoże co kilka dni.

Kup kotu zabawki, dzięki którym będzie mógł zaspokoić potrzebę zabawy i instynkt łowiecki. Kot może bawić się sam, z innymi kotami, ale Ty także powinieneś się zaangażować. Do wspólnej zabawy przydadzą się wędki dla kota, czyli zabawki zawieszone na kijku. Unikaj zabawy z pupilem za pomocą ręki. Nie przyzwyczajaj go do drapania czy gryzienia dłoni.

Przyzwalając na to, dajesz mu pozwolenie na podgryzanie, dlatego o wiele lepiej sprawdzą się zabawki, które nie wymagają kontaktu kotka z Twoimi rękoma. Możesz też kupić kotu myszki, piłeczki i zabawki edukacyjne, dzięki którym będzie mógł bawić się sam i na czym będzie mógł skupić uwagę, gdy zostanie sam w domu.

Bardzo ważnym elementem każdego mieszkania, w którym mieszka kot, jest drapak. Może on być naścienny, mieć formę tuby lub być częścią dużego domku-legowiska dla kotka. Zwierzę powinno mieć miejsce, gdzie będzie mogło swobodnie ścierać swoje pazury. To bardzo ważne, szczególnie, jeśli nie obcinasz  mu pazurów i jeśli kotek wychodzi na zewnątrz jedynie od czasu do czasu.
 

Opieka nad kotem – co warto wiedzieć?

• warunki zdrowotne
  Dbaj o czystość posłania kota, jego misek z jedzeniem i wodą, kuwety oraz najbliższego otoczenia. Obserwuj mruczka, gdy ten je i się bawi. Reaguj, jeśli zauważysz jakiekolwiek nieprawidłowości lub nagłe zmiany w jego zachowaniu.
  
  Wskazaniem do wizyty u lekarza weterynarii jest między innymi: zmniejszony apetyt, niechęć do picia, posmutnienie, niepokój, wymioty czy problemy z oddawaniem moczu lub kału. Możesz też profilaktycznie zbadać wewnętrzną temperaturę ciała kotka za pomocą termometru doodbytniczego. Jednak najbezpieczniej i najprościej będzie, jeśli zbada ją lekarz weterynarii w przychodni podczas wizyty kontrolnej i przed każdym szczepieniem. Prawidłowa temperatura ciała mruczka to około 38-39,0° C.
   
• szczepienia ochronne kota
  Regularne szczepienia ochronne zabezpieczają koty przed groźnymi dla ich zdrowia i życia chorobami. Pierwsze szczepienie powinno mieć miejsce w 6-9 tygodniu życia kota. Konieczne jest powtórzenie dawki po 2-4 tygodniach. Szczepionka chroni przed panleukopenią i kocim katarem. Kolejne szczepienie zaleca się powtórzyć po roku lub w innym terminie wyznaczonym przez lekarza weterynarii.
  
  Gdy mruczek skończy 3 miesiące, warto rozważyć szczepienie przeciwko wściekliźnie, szczególnie jeśli wychodzi na zewnątrz i może mieć kontakt z dzikimi zwierzętami. Szczepienie przeciwko tej chorobie nie jest obowiązkowe (tak, jak szczepienie psów), ale warto je rozważyć, ponieważ wścieklizna jest chorobą odzwierzęcą (zoonozą), na którą narażone są nie tylko psy i koty, ale także ludzie.
   
• profilaktyka przeciwko pasożytom wewnętrznym dla
  Co 3-6 miesięcy należy profilaktycznie badać kał kota w kierunku obecności pasożytów, form larwalnych lub jaj. Odpowiednią próbkę wystarczy przynieść (w czystym pojemniku z apteki) do lekarza weterynarii, który wykona testy. Dzięki temu lekarz weterynarii może szybko postawić diagnozę. Jeśli wynik badania jest negatywny, nie ma potrzeby stosowania leków przeciwpasożytniczych. Jeżeli badanie wykaże obecność pasożytów, wówczas kot oraz wszystkie inne zwierzęta towarzyszące w domu wymagają podania leków przeciwpasożytniczych.
  
  Pamiętaj, że pasożyty wewnętrzne są niebezpieczne nie tylko dla samego kota, ale także dla psów i ludzi, szczególnie dzieci. Dlatego należy regularnie badać kał pupila, by móc reagować od razu. Kot nie musi wychodzić na zewnątrz, by się zarazić. Jaja pasożytów mogą znajdować się wszędzie – na przykład na podeszwie Twojego buta. Regularna profilaktyka przeciwko pasożytom wewnętrznym dotyczy wszystkich kotów – także tych niewychodzących.
   
• profilaktyka przeciwko pasożytom zewnętrznym (ektopasożytom) dla kota
  Koty należy także zabezpieczać przeciwko ektopasożytom, czyli między innymi przed pchłami, kleszczami i wszołami. W przychodniach weterynaryjnych dostaniesz preparaty w formie tabletek lub preparatów do wylania na skórę (spot-on). Mają różny czas działania (zazwyczaj od 1 do 3 miesięcy), dlatego należy zapoznać się z ulotką dołączoną do produktów lub stosować się do zaleceń lekarza weterynarii i stosować je według zaleceń producenta.
  
  Wyczesując sierść kota, zwróć szczególną uwagę, czy na jego skórze nie znajdują się „nieproszeni goście”, ich odchody (czarne kropki) lub jaja pasożytów (zazwyczaj białe kropki). Aby odróżnić odchody pcheł od zwykłego brudu, wystarczy umieścić „czarne kropki” na waciku i delikatnie zmoczyć go wodą. Jeśli kropki po chwili staną się czerwonobrunatne, oznacza to, że to najprawdopodobniej odchody pasożytów, które odżywiają się krwią pupila. Należy wówczas niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii i zastosować odpowiedni preparat przeciwko ektopasożytom.
   
• pielęgnacja kota – szczotkowanie
  Koty reagują skrajnie różnie na czesanie ich sierści. Niektóre traktują szczotkowanie jak zabawę, a inne są bardzo zrelaksowane, gdy je czeszesz. Niestety, nie wszystkie koty lubią być czesane, dlatego warto przyzwyczajać do tej czynności już bardzo młodego kotka. Po wszystkim, jeśli kot był grzeczny, nagródź go smakołykiem. Dzięki temu utrwali sobie, że za zachowanie spokoju i cierpliwość zostanie nagrodzony.
  
  Koty należy czesać regularnie. Częstotliwość zależy od typu sierści oraz predyspozycji do kołtunienia się okrywy włosowej. Koty długowłose, np. Maine Coony, należy czesać codziennie, natomiast koty krótkowłose, np. koty rasy europejskiej, wystarczy czesać 2-3 razy w tygodniu lub rzadziej.
  
  Koty linieją w różnym stopniu. Część z nich gubi sporą ilość sierści każdego dnia, inne gubią raczej pojedyncze włosy, jednak wszystkie koty linieją intensywniej wiosną i jesienią. Dostosowują się wówczas do zmieniającej się pogody i zmieniają futro odpowiednio na zimowe lub letnie.
   
• pielęgnacja kota – obcinanie pazurów
  Obcinanie pazurów u kotów niewychodzących to bardzo dobry pomysł. Koty nie są w stanie ich prawidłowo ścierać, dlatego należy im w tym pomóc. W przychodniach weterynaryjnych i dobrych sklepach zoologicznych znajdziesz cążki do obcinania kocich pazurków, dzięki którym możesz to zrobić samodzielnie w domu. Aby zrobić to bezpiecznie, należy używać dobrego sprzętu. Zwykłe nożyczki do paznokci mogą się nie sprawdzić. Jeśli nie chcesz obcinać pazurków samodzielnie, możesz co miesiąc chodzić z kotkiem do przychodni weterynaryjnej, gdzie lekarz lub technik weterynaryjny zrobi to bezpiecznie i szybko.
  
  Pamiętaj, że nie wolno obcinać pazurów kotom wychodzącym. Są im potrzebne, by móc wchodzić na drzewa czy wspinać się po płotach. W naturalnych warunkach samodzielnie ścierają sobie pazury, na przykład o korę drzew.
   
• żywienie kota
  Dostosuj ilość, jakość i formę pokarmu do potrzeb kotka. Kocięta powinny zacząć spożywać stałe pokarmy już od 3 tygodnia życia, a tekstura jedzenia powinna być dostosowana do ich małych pyszczków. Podobnie starsze koty, które często cierpią z powodu chorób przyzębia lub ubytków w łuku zębowych, powinny otrzymywać miękki, łatwy do pogryzienia pokarm.
  
  Dorosłe koty powinny jeść mało, ale często, najlepiej 4-8 razy dziennie. Niektóre zwierzęta nie mogą mieć stałego dostępu do karmy, ponieważ mogą wówczas jeść za dużo i mieć problemy z nadwagą lub otyłością. Dotyczy to przede wszystkim kocich seniorów, czyli kotów powyżej 7-8 roku życia. Ich metabolizm jest wolniejszy, dlatego należy dostosować porcję jedzenia do niższego zapotrzebowania kalorycznego. Na opakowaniu każdej dobrej karmy znajduje się zalecany przez producenta sposób dawkowania pokarmu. Trzymaj się go lub postępuj według zaleceń lekarza weterynarii. Nie przekraczaj dziennej dawki kalorii.
  
  Najlepszą dietą dla kota jest dieta mieszana, która składa się zarówno z karmy mokrej, jak i suchej. W dziennym bilansie kalorycznym należy uwzględnić także kocie przysmaki, które podaje się pupilowi w formie nagrody. Nie bój się podawać mruczkowi karmy o różnych smakach. Zwierzę naturalnie szuka nowych smaków i nowej, interesującej tekstury pożywienia. Optymalnym sposobem karmienia kota jest podawanie mokrej karmy na śniadanie i kolację oraz pozostawienie odpowiednich porcji suchej karmy na dzień oraz na nocne „łowy”.
  
  Jeśli nie masz możliwości karmienia kota kilka razy dziennie, ponieważ długo pracujesz poza domem, zastanów się nad zakupem miski otwierającej się o określonej godzinie. Przed wyjściem z domu wystarczy włożyć do niej porcję jedzenia, zamknąć pokrywę i ustawić odpowiednio czasomierz. Miska otworzy się zgodnie z Twoimi ustawieniami. Dzięki temu kot nie zje wszystkiego od razu i nie będzie głodny, podczas, gdy Ty będziesz w pracy.
  
  Koty nie lubią pić wody stojącej, dlatego często odmawiają picia ze zwykłych misek. Dobrym rozwiązaniem jest zakup fontanny dla kotów, która wprawia wodę w ruch. Odpowiednie nawodnienie jest bardzo ważne z punktu widzenia ochrony dróg moczowych kotka. Pamiętaj też, że kot karmiony głównie suchą karmą, musi pić więcej wody niż taki, który je przede wszystkim karmę w saszetkach lub puszkach. Miska z wodą lub fontanna dla kota powinna znajdować się przynajmniej 50 cm od miski z pokarmem. To bardzo ważne, ponieważ koty instynktownie nie chcą pić w tym samym miejscu, w którym jedzą.
  Przeczytaj więcej o żywieniu kota.
   
• kastracja (sterylizacja) kota
  Czyli nieodwracalne pozbawienie kocura i kotki zdolności do rozmnażania się i popędu płciowego. Polega na usunięciu jąder u kocura oraz macicy z jajnikami lub samych jajników u kotki. To zabieg, z którym wiąże się wiele korzyści, takich jak poprawa dobrostanu, zapobieganie niebezpiecznym schorzeniom narządów płciowych a także ograniczenie liczby bezdomnych zwierząt. Aby uniknąć wspomnianych konsekwencji, zaleca się kastrację kotów nieprzeznaczonych do rozrodu.

Ile lat żyje kot?

Długość życia kotów zależy od wielu czynników – między innymi od ich trybu życia, rasy oraz stanu zdrowia. Bardzo ważna jest profilaktyka przeciwko chorobom zakaźnym, pasożytom, dostosowane do wciąż zmieniających się potrzeb zwierzęcia żywienie i zapewnienie opieki weterynaryjnej w razie choroby.

Koty rasy europejskiej (dachowce) żyją zazwyczaj 15-18 lat, ale niektóre mruczki dożywają nawet wieku 20-22 lat. Koty kastrowane statystycznie żyją dłużej. Kocury nie czują wówczas popędu płciowego, dlatego nie znikają na wiele dni w poszukiwaniu kotki i nie walczą z innymi kotami, stąd są mniej narażone na wypadek komunikacyjny, pogryzienie czy podrapanie przez zwierzę.