Okres rozrodu u kotek dzieli się na czas ciąży i laktacji. Bardzo ważne jest, aby samica była dobrze przygotowana do tego wymagającego etapu życia, czyli miała optymalną kondycję, była zdrowa i poddana właściwym zabiegom profilaktycznym (szczepienia, profilaktyka przeciwpasożytnicza). Pozwala to na prawidłowy przebieg ciąży i laktacji oraz obniża ryzyko wystąpienia powikłań. Do hodowli wybiera się zazwyczaj kotki w wieku 1,5 – 7 lat.
- Kotki w czasie ciąży i laktacji mają znacznie wyższe zapotrzebowanie energetyczne niż inne dorosłe koty, dlatego można u nich stosować żywienie polegające na swobodnym dostępie do pokarmu.
- Pokarm dla kotek w okresie reprodukcji musi być kompletny i zbilansowany, o stałym składzie i odpowiedniej strawności.
- Kotki gromadzą tkankę tłuszczową od początku ciąży. Stanowi ona zapas energii na okres laktacji.
- U kotek w czasie reprodukcji zaleca się 10-procentowy dodatek strawnych węglowodanów w diecie.
Przebieg ciąży u kotek a żywienie
Kocia ciąża trwa między 58 a 70 dni (najczęściej 63-65 dni), a laktacja między 8 a 12 tygodni. U kotek, inaczej niż w przypadku suk, masa ciała spowodowana gromadzeniem dodatkowych ilości tkanki tłuszczowej przyrasta w sposób liniowy od początku ciąży. Przed samym porodem masa ciała może być wyższa o 40% od tej sprzed ciąży. Po porodzie samica nie traci od razu całego nadmiaru tkanki tłuszczowej, gdyż stanowi ona zapas energii na okres laktacji. Kotki – w odróżnieniu od suk – nie są w stanie zjeść takich ilości pokarmu, które dostarczyłyby kalorii niezbędnych do pokrycia własnych potrzeb energetycznych i wytworzenia mleka.
Żywienie kotek w czasie ciąży
Ze względu na specyficzne potrzeby kotek ciężarnych nie należy ograniczać ilości energii w ich pokarmie już od początku ciąży. Zapotrzebowanie energetyczne samic wynosi na tym etapie życia od 25 do nawet 70% więcej niż w przypadku dorosłych kotek poza okresem rozrodu, dlatego często stosuje się żywienie polegające na swobodnym dostępie do wysokoenergetycznego, kompletnego i zbilansowanego pokarmu o odpowiedniej strawności i stałym składzie. Istotna jest zawartość białka w diecie, która powinna wynosić co najmniej 30% suchej masy. Musi ono dostarczać wszystkie niezbędne dla kotów aminokwasy, w tym taurynę, której niedobór może być przyczyną zamierania lub deformacji płodów oraz zaburzonego wzrostu i rozwoju kociąt. W diecie ciężarnych kotek konieczna jest także obecność niezbędnego kwasu tłuszczowego – kwasu arachidonowego, którego koci organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie. Dodatkowo w pokarmie powinny się znaleźć kwasy tłuszczowe omega 3 (DHA i EPA) wpływające na prawidłowy rozwój układu nerwowego i siatkówki oka u kociąt. „Warto wiedzieć, że w drugim tygodniu po zapłodnieniu (zagnieżdżenie zarodka) oraz w tygodniu poprzedzającym poród mogą wystąpić epizody spadku apetytu u ciężarnych kotek. Po narodzinach kociąt apetyt mamy powinien w ciągu doby powrócić do normalnego stanu. Jeśli tak się nie dzieje, koniecznie trzeba zasięgnąć porady weterynarza” – radzi lekarz weterynarii Berenika Barszczewska.
Żywienie kotek w czasie laktacji
W czasie laktacji zapotrzebowanie energetyczne kotki jest nadal znacznie wyższe niż przed ciążą (najwyższe zapotrzebowanie występuje w 6.-7. tygodniu laktacji). Samica powoli traci nadmiar tkanki tłuszczowej, aż do uzyskania masy ciała sprzed ciąży. Podobnie jak w przypadku okresu ciąży w diecie kotki muszą być zawarte odpowiednie ilości białka stanowiącego źródło niezbędnych aminokwasów oraz niezbędne kwasy tłuszczowe.
Rola węglowodanów w diecie ciężarnych kotek
U kotów nie zostało ustalone minimalne zapotrzebowanie na węglowodany w diecie. Jednak ze względu na duże potrzeby energetyczne w okresie reprodukcji zaleca się 10-procentowy dodatek strawnych węglowodanów, który chroni kotkę przed nadmiernym obniżeniem poziomu glukozy we krwi (hipoglikemią) oraz utratą masy ciała. W przypadku gdy dieta kotki w okresie laktacji nie zawiera węglowodanów, konieczne jest zwiększenie udziału w pokarmie aminokwasów glukogennych, czyli takich, z których powstaje glukoza.
