Ciąża kota – objawy, czas, przebieg

Ciąża to zawsze szczególny czas – w życiu kotów również.

Ciąża to zawsze szczególny czas – w życiu kotów również. Opiekun powinien wówczas szczególnie zadbać zarówno o właściwe żywienie samicy, zapewniając jej optymalny pokarm w zalecanych ilościach, jak i dobrą opiekę, a także bezpieczne i spokojne środowisko. Ważne jest także, by mruczek znajdował się pod stałą opieką lekarza weterynarii. Dzięki przeprowadzanym kontrolom i badaniom dbamy o kocięta oraz o zdrowie kotki. Jakie są objawy ciąży u kota? Ile trwa kocia ciąża i jaki jest jej przebieg? Jak wygląda poród oraz jak najlepiej się do niego przygotować? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na wszystkie te pytania.

Spis treści:

1. Kiedy kotka może zajść w ciążę?
2. Ciąża kota – jakie są jej objawy?
3. Ile trwa ciąża u kota?
4. Ciąża u kota – jaki jest jej przebieg?
5. Poród u kota – jak przebiega i jak się do niego przygotować?

Kiedy kotka może zajść w ciążę?

Kotka może zostać zapłodniona w okresie rui, czyli kilka razy do roku. Zaleca się, by nie zachodziła w ciążę przed ukończeniem 18 miesięcy i osiągnięciem 2,5 kg masy ciała, mimo że już około 6. miesiąca życia zwykle jest zdolna do rozrodu. Zarówno kotka, jak i kocur reproduktor powinny być zdrowe i odrobaczone, a także posiadać komplet niezbędnych szczepień. 

Ciąża kota – jakie są jej objawy?

Moment, w którym kotka zachodzi w ciążę, łatwo jest przeoczyć, zwłaszcza jeśli samica mieszka w jednym domu z niekastrowanym kocurem albo wychodzi na zewnątrz. Podczas pierwszych trzech tygodni ciąży nie widać właściwie żadnych objawów. Dopiero brak rui jest zwykle pierwszym z nich (warto jednak mieć na uwadze, że może on też świadczyć o tzw. ciąży urojonej, trwającej 30 dni i pojawiającej się w wyniku owulacji, jednak bez zapłodnienia). Po upływie około 20 dni od zapłodnienia sutki kotki się zmieniają. Stają się bardziej różowe, a kotka zaczyna mieć coraz większy apetyt. Bywa też, że dokuczają jej mdłości i wymioty. Po 5–6 tygodniach od zapłodnienia ciążę da się już zaobserwować oraz wyczuć tzw. ampuły płodowe w kocim brzuchu, czyli kulki tworzące łańcuch, który ciągnie się od jednego końca macicy do drugiego.

Oprócz zmiany wyglądu kotki w ciąży można też zaobserwować u niej odmienne zachowanie. Często jest ospała, osowiała i ociężała. Kot w ciąży może też o wiele częściej mruczeć, a także stać się o wiele bardziej przyjacielski niż dotychczas (jeżeli wolał unikać kontaktu) albo na odwrót – przestać zwracać uwagę na człowieka. Tak naprawdę każdy kot w ciąży zachowuje się nieco inaczej niż zwykle. Obowiązkiem opiekuna jest obserwacja, czego zwierzę potrzebuje, i uszanowanie tego, a także odpowiedź na jego potrzeby.

Jeśli podejrzewasz ciążę u kotki, jak najszybciej postaraj się skonsultować z lekarzem weterynarii jej stan zdrowia. Po 4. tygodniu lekarz może już potwierdzić ciążę. Dzięki badaniu RTG wykonywanemu po 45. dniu da się już także oszacować liczbę płodów po widocznych na zdjęciu kręgosłupach. Zwykle jest ich od 3 do 6, ale zdarza się nawet 8. Wcześniej, po 20. dniu od zapłodnienia, można wykonać badanie USG. 

Ile trwa ciąża u kota?

Kocia ciąża trwa od 61 do 72 dni, ale za średnią jej długość uznaje się 66 dni. O ile pierwsze trzy tygodnie przebiegają właściwie bez żadnych objawów, to w 3.–4. tygodniu dadzą się zaobserwować zmiany w wyglądzie sutków, a w 5. tygodniu płody stają się wyraźnie widoczne pod skórą. Około 6. tygodnia dzięki badaniu można już stwierdzić, ile kotka urodzi kociąt, a w 7. tygodniu zwierzę zaczyna przygotowywać się powoli do porodu, szukając odpowiedniego i bezpiecznego miejsca, by wydać kocięta na świat.

Ciąża u kota – jaki jest jej przebieg?

Opiekun powinien zapewnić ciężarnej kotce bezpieczne, spokojne środowisko, bez czynników potencjalnie stresogennych. Każdy mruczek ceni w swoim życiu rutynę, dlatego szczególnie w okresie ciąży warto mu ją zapewnić. W jej trakcie samice są często spokojniejsze, bardziej ospałe i szybciej się męczą, dlatego powinny mieć ustronne, ciche miejsce, w którym będą mogły w razie potrzeby odpocząć. Zaleca się, by w trakcie zaawansowanej ciąży kocica pozostawała w domu, nawet jeżeli zwykle z niego wychodzi. Należy ograniczyć jej także możliwość skakania i wspinania się, ponieważ czynności te mogą spowodować upadek.

Na początku ciąży ciało kotki zaczyna magazynować tłuszcz. Dzieje się tak, ponieważ gromadzone są zapasy energii potrzebnej do odchowania potomstwa. Warto też pamiętać, że kot w ciąży je o wiele więcej niż wcześniej. Zapotrzebowanie organizmu na substancje odżywcze rośnie. Dotyczy to przede wszystkim białek, związków mineralnych oraz witamin. Zwłaszcza w zaawansowanej ciąży należy pamiętać, by zaspokajać potrzeby samicy pod tym względem. W tym szczególnym czasie najlepiej jest ją karmić niewielkimi porcjami, lecz często, a także nie zapewniać jej stałego dostępu do pokarmu, ponieważ może grozić to otyłością. Dobrze jest kontrolować masę ciała zwierzęcia. W trakcie pierwszego okresu ciąży (pierwsze dwie trzecie) wzrost tego parametru nie powinien być większy niż 40% w stosunku do stanu sprzed zapłodnienia. Zaleca się, by kotka dostawała wówczas pokarm z podwyższonym poziomem tłuszczu, jednak należy go wprowadzać stopniowo. W każdym kolejnym tygodniu ciąży zapotrzebowanie energetyczne ciężarnej kotki będzie wzrastało o ok. 10%. Na sam jej koniec ilość pobieranej przez samicę energii powinna zwiększyć się do 70% w stosunku do ilości sprzed ciąży.

Kot w ciąży jest samowystarczalny, silny i odporny, co nie oznacza, że opiekun nie powinien o niego dbać. Naciskanie brzuszka i samodzielne liczenie młodych to czynności zakazane – mogą być niebezpieczne zarówno dla matki, jak i kociąt. Jeżeli opiekun zauważy  u kotki jakieś pasożyty (np. pchły czy robaki), powinien od razu skonsultować się z lekarzem weterynarii i nie leczyć zwierzęcia na własną rękę, ponieważ nie ma pewności, że zastosowane środki mu nie zaszkodzą.

Poród u kota – jak przebiega i jak się do niego przygotować?

Około 7. tygodnia ciąży nadchodzi moment, w którym kotka zaczyna szukać odpowiedniego miejsca na urodzenie kociąt. Często w dniu porodu samica przestaje się przemieszczać, mniej je, jest niespokojna, wokalizuje albo wylizuje okolice krocza. Czasami bywa też tak, że z jej sutek ulewa się mleko. Poród odbywa się bez udziału człowieka i trwa kilka lub kilkanaście godzin. Pierwsze kocię pojawia się zazwyczaj po półgodzinie albo godzinie, a kolejne po 15–20 minutach (cały proces może trwać dłużej). Po urodzeniu każdego kocięcia kotka zjada łożysko, które wysuwa się z jej dróg rodnych. Takie zachowanie jest całkowicie naturalne. Jeżeli opiekun zauważa coś niepokojącego, powinien skontaktować się jak najszybciej z lekarzem weterynarii. Do alarmujących sygnałów należą na przykład: nagłe przerwanie akcji porodowej, brak skurczów, czerwonobrązowa wydzielina bez kociąt, zasłabnięcie kotki albo podejrzenie, że nie wszystkie kocięta się urodziły. Takie sytuacje mogą być bardzo niebezpieczne.

Kocięta rodzą się ślepe, a oczy otwierają dopiero po 7–10 dniach. Zwykle są karmione przez matkę przez 4 tygodnie, chociaż samica produkuje mleko nawet do 8 tygodni po porodzie (opiekun powinien więc zadbać o jej prawidłową dietę, złożoną z pełnoporcjowego pokarmu dla zwierząt na tym etapie życia). Ważne, by pomóc kotce utrzymać legowisko w czystości, wymieniając kocyki i podkłady higieniczne, a także ułatwić jej codzienne funkcjonowanie, zapewniając łatwy dostęp do czystej, świeżej wody, miski z jedzeniem oraz kuwety. Kocięta muszą być z matką przez minimum 8 tygodni, a najlepiej przez 12, zanim trafią do nowego domu.

Czasami można spotkać się z opinią, że każda kocica powinna mieć w swoim życiu przynajmniej jeden miot, bo w przeciwnym razie jest nieszczęśliwa. To mit! Kot w ciąży nie odczuwa instynktu macierzyńskiego. Dzieje się to dopiero po przyjściu na świat kociąt. Rozpowszechnianie takich błędnych przekonań jest szkodliwe i może przyczynić się do niekontrolowanego rozrodu, podobnie jak wypuszczanie kotki czy kocura z domu, jeżeli zwierzęta nie były poddane zabiegowi sterylizacji lub kastracji. Z tego powodu wszystkie koty nie będące osobnikami hodowlanymi powinny być kastrowane. Jest to bardzo ważny element zapobiegania bezdomności zwierząt.